Các tuyến cao tốc sẵn sàng chỉ thu phí ETC từ 1/8

Theo đó, kể từ ngày 1/8, xe ô tô không dán thẻ thu phí hoặc có dán thẻ nhưng trong tài khoản không đủ tiền thanh toán phí sẽ không được đi vào các tuyến cao tốc.

Trường hợp vi phạm sẽ bị phạt từ 2-3 triệu đồng, tước bằng lái từ 1-3 tháng.
 

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình là tuyến cao tốc đầu tiên của VEC triển khai chỉ có thu phí không dừng từ 22/7. Ảnh: Tạ Hải

Diễn tập thuần thục xử lý tình huống

Ngày 25/7, tại trạm thu phí đầu tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, một nhân viên thu phí phát hiện phương tiện không đủ điều kiện thu phí ETC, nhân viên lập tức đóng làn, điều tiết các phương tiện sang các làn lân cận.

Ở một làn thu phí khác, một phương tiện cố tình dừng đỗ tại làn ETC. Tổ trưởng thu phí lập tức yêu cầu nhân viên phân làn đóng làn, điều tiết phương tiện phía sau sang các làn ETC lân cận. Tiếp đó, thông tin qua bộ đàm mời lực lượng CSGT phối hợp phân làn, điều xe cứu hộ kéo xe ra khỏi làn để tiến hành xử lý vi phạm.

Trên đây chỉ là 2 trong 5 tình huống giả định trong cuộc diễn tập xử lý sự cố, tình huống có thể xảy ra trong quá trình vận hành chỉ thu phí tự động không dừng do đơn vị quản lý tuyến cao tốc này tổ chức. Các tình huống giả định đưa ra đều được các nhân viên vận hành thuần thục.

Ông Nguyễn Văn Nhi, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN (VEC) cho biết, từ ngày 19/7 - 23/7, VEC đã tổ chức diễn tập tại Trạm thu phí Km188 và Trạm thu phí Cao Bồ, tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ - Ninh Bình; Trạm thu phí Long Phước và trạm QL51 trên tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây; ngày 23/7, diễn tập tại 2 trạm thu phí có lưu lượng phương tiện lớn nhất trên tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là Túy Loan và Quảng Ngãi.

Là tuyến dài nhất và cũng là tuyến có nhiều trạm thu phí nhất (15 trạm), Cao tốc Nội Bài - Lào Cai cũng được diễn tập vào ngày 25/7/2022.

Theo ông Nhi, bên cạnh các lợi ích giúp người tham gia giao thông nhanh hơn, minh bạch trong thu phí, thu phí ETC còn giúp giảm được nhân công trực tiếp trên tuyến. Tới đây, VEC sẽ đào tạo lại nhân viên bố trí làm việc khác, thậm chí có một số trường hợp sẽ phải chấm dứt hợp đồng.

Xe chưa đủ điều kiện sẽ được dán thẻ ngay

Từng là vướng mắc khó xử lý khiến dự án thu phí không dừng nhiều lần trễ hẹn, sau khi được Chính phủ tháo gỡ cơ chế, 4 tuyến cao tốc do VEC quản lý đang gấp rút hoàn thành lắp đặt các làn ETC.

Theo ông Nhi, từ ngày 22/7, 3 trạm thu phí trên tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình với 28 làn đã bắt đầu chỉ có thu phí ETC. Từ ngày 1/8, các xe không đủ điều kiện như chưa dán thẻ, không có tiền trong tài khoản sẽ được xử lý ở các làn xử lý sự cố.
 

Về tiến độ lắp đặt và vận hành thu phí tự động trên các tuyến cao tốc do VEC quản lý, ông Nhi cho hay, tới nay cơ bản đảm bảo tiến độ. Trên 4 tuyến cao tốc của VEC có 155 làn thu phí.

Ngày 25/7, bắt đầu chỉ thu phí không dừng tuyến Long Thành - Dầu Giây. Đến ngày 30 và 31/7 sẽ vận hành chỉ thu phí không dừng hai tuyến cao tốc còn lại là Đà Nẵng - Quảng Ngãi và Nội Bài - Lào Cai.

Ông Hồ Trọng Vinh, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho hay, 4 tuyến cao tốc của VEC là 4 tuyến trọng điểm, đơn vị đang nỗ lực để lắp đặt.

“Hiện, VETC đã triển khai các điểm dán thẻ miễn phí trên 4 tuyến cao tốc, trung bình mỗi ngày công ty dán được 3.000 - 4.000 xe. Chủ phương tiện không đủ điều kiện lỡ đi vào cao tốc sẽ được dán thẻ và nạp tiền ngay tại trạm thu phí”, ông Vinh cho hay.

Về vấn đề nhân lực, ông Vinh cho biết, đơn vị đã huy động hàng trăm nhân viên bao gồm của VETC, VEC và nhà đầu tư BOT để phân làn, phân luồng, ứng trực xử lý kịp thời các tình huống sự cố lỗi thẻ, hỗ trợ phương tiện nạp tiền vào tài khoản, nhất là tại các trạm có lưu lượng xe lớn.

“VETC đã đào tạo cho nhân sự các bên, khi xảy ra lỗi các bên cùng phối hợp xử lý. Chúng tôi đã có kinh nghiệm từ thí điểm cao tốc Hà Nội - Hải Phòng nên không lo lắng nhiều”, ông Vinh nói.

Cố tình vi phạm sẽ từ chối phục vụ

Theo ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN, trước thời điểm cao tốc Hà Nội - Hải Phòng chỉ thu phí tự động không dừng, mới có hơn 60% số phương tiện trên tuyến sử dụng dịch vụ ETC. Sau hơn 1 tháng, số xe sử dụng dịch vụ đã tăng hơn 100%.

Từ thành công và rút kinh nghiệm của việc thí điểm tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Tổng cục đã chỉ đạo VEC, các nhà cung cấp dịch vụ xây dựng quy chế phối hợp cũng như: Xây dựng kịch bản các tình huống có thể xảy ra trong quá tình vận hành, khai thác.

Trên cơ sở lưu lượng các tuyến, đặc biệt là hai tuyến có lưu lượng xe lớn là Long Thành - Dầu Giây và Pháp Vân - Ninh Bình, Tổng cục đã yêu cầu VEC và nhà cung cấp dịch vụ huy động tối đa nhân lực đảm bảo xử lý kịp thời các lỗi, đảm bảo giao thông, trực kỹ thuật và giúp chủ phương tiện dán thẻ, nạp tiền.

Cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình là tuyến duy nhất còn sử dụng vé tháng, vé quý. Hiện, trên tuyến có khoảng 5.000 phương tiện đã mua loại vé này. Mới đây, nhà đầu tư đề xuất không sử dụng vé tháng, vé quý trên tuyến cao tốc này nữa. Tổng cục cho rằng, đây là đề xuất phù hợp. Đường cao tốc thu phí theo hình thức thu phí kín, tính tiền theo km xe chạy. Để công bằng với các tuyến cao tốc khác có thể nghiên cứu bỏ vé tháng, vé quý.

Về đề xuất quy định số tiền tối thiểu, đảm bảo tài khoản của chủ phương tiện luôn có tiền, ông Thắng cho rằng, rất khó thực hiện quy định này. Cự ly quãng đường mỗi tuyến cao tốc có đặc điểm khác nhau nên mỗi người tham gia giao thông cần biết rõ quãng đường di chuyển để nạp số tiền phù hợp.

Liên quan việc xử lý vi phạm, ông Thắng cho biết, hiện đã đủ cơ sở pháp lý. Những chủ phương tiện cố tình không chấp hành sẽ bị từ chối phục vụ, tương tự như tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

4 tuyến cao tốc địa phương quản lý đã sẵn sàng

Ngoài các tuyến của VEC, hiện còn có 4 tuyến cao tốc do các địa phương quản lý gồm: Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn (tỉnh Lạng Sơn quản lý), Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh quản lý), Trung Lương - Mỹ Thuận (tỉnh Tiền Giang quản lý) và Liên Khương - Prenn (tỉnh Lâm Đồng quản lý) cũng sẽ chỉ có thu phí không dừng từ ngày 1/8.

Đại diện Sở GTVT tỉnh Quảng Ninh cho biết, tuyến cao tốc Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn dài 85km, có 4 trạm thu phí (2 trạm vị trí đầu, cuối tuyến; trạm nút giao Đồng Lá và trạm nút giao Việt Hưng).

Các trạm đều đã được trang bị hệ thống ETC. Phương án phân luồng, xử lý sự cố đã được cơ quan liên quan triển khai hoàn thiện, sẵn sàng cho việc chỉ thu phí không dừng từ 9h sáng 1/8.

Tại Bắc Giang, lãnh đạo Xí nghiệp Vận hành, khai thác đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn cho biết, đơn vị đã hoàn thành công tác lắp đặt máy móc, thiết bị. Đơn vị đã lên kế hoạch tổ chức các điểm dán thẻ tại 2 đầu tuyến, dành làn đường để xử lý các sự cố phát sinh.

Trên cao tốc Trung Lương- Mỹ Thuận, mọi thứ cũng đã sẵn sàng, mỗi trạm thu phí đều có nhân viên túc trực, sẵn sàng dán thẻ ETC miễn phí cho các phương tiện có nhu cầu.

Với tuyến cao tốc Liên Khương - Prenn, UBND tỉnh Lâm Đồng cũng yêu cầu hoàn thành việc lắp đặt các làn thu phí hoàn toàn tự động không dừng trước ngày 1/8; giao Sở GTVT chủ trì, phối hợp với Phòng CSGT, Công an tỉnh hoàn thiện hệ thống vạch kẻ đường, biển báo hiệu, đảm bảo ATGT, an ninh trật tự.

Tái phạm sẽ bị đưa vào “danh sách đen”

Theo ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế, Tổng cục Đường bộ VN, đến thời điểm hiện nay các tuyến của VEC đã lắp đặt xong, đang tiến hành chạy thử, đảm bảo 1/8 các tuyến cao tốc sẽ chỉ có thu phí tự động không dừng. Đối với các tuyến cao tốc do địa phương quản lý, hệ thống ETC đã được lắp đặt và vận hành từ cuối năm 2020 nên chỉ cần chuyển sang hoàn toàn tự động.

Tuy nhiên, khác với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng là từ chối ngay chủ phương tiện không muốn sử dụng dịch vụ, khi nhân rộng lần này sẽ chấp nhận trường hợp do chưa biết đến chủ trương, không đủ điều kiện vẫn đi vào cao tốc, đơn vị quản lý tuyến sẽ linh hoạt cho phép lưu thông lần đầu, trả tiền mặt.

Tuy nhiên, đến lần thứ 2 mà vẫn tái phạm, hệ thống sẽ ghi nhận và đưa vào “danh sách đen” phương tiện bị từ chối phục vụ, kể cả khi đi sang tuyến cao tốc khác.

Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng không phát sinh sự cố

Sau 1 tháng thí điểm chỉ có thu phí không dừng trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Tổng cục Đường bộ VN cho biết, các phương tiện lưu thông qua trạm nhanh hơn, không gây ra ùn tắc. Quá trình thí điểm hệ thống hoạt động ổn định, không xảy ra sự cố.

Mỗi ngày có trung bình hơn 46.500 lượt xe trả phí, bằng 102,4% lưu lượng so với cùng kỳ trước thí điểm. Doanh thu trung bình tháng 6 đạt 6,1 tỷ đồng/ngày, bằng 103% doanh thu trung bình tháng 5.

Cũng trong tháng thí điểm, có hơn 13.200 lượt xe chưa dán thẻ đi vào cao tốc; hơn 34.300 lượt xe chưa nạp tiền vào tài khoản ở làn vào và gần 25.000 lượt xe không đủ số dư trong tài khoản để thanh toán tại làn ra.

Nhóm phóng viên